Бөтендөнья иммунизация атнасы һәр елны апрельнең соңгы атнасында билгеләп үтелә.
Ел саен бөтен дөньяда Бөтендөнья иммунизация атнасын билгеләп үтәләр, ул апрельнең соңгы атнасына туры килә (26.04.20021-02.05.20021 язның икенче ае). Бәйрәмнең максаты-төрле яшьтәге кешеләрне яклауны тәэмин итү өчен вакциналаштыруны бүләкләү.
Иммунизация Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы тарафыннан Сәламәтлек саклауның иң уңышлы чараларының берсе дип танылды, һәм ул ел саен миллионлаган гомерләрне таралган куркыныч авырулардан саклап калырга мөмкинлек бирә. Шул ук вакытта, статистика күрсәткәнчә, бөтен дөнья буенча якынча 20 миллион бала иң кирәкле вакциналарны ясата алмый.
Бөтендөнья иммунизация атнасы-26 апрельдән нәрсә ул?
Вакцинация атнасы кешелекнең шәхси игътибарын гына түгел, ә бәлки кешеләрне йогышлы авырулардан саклау буенча массакүләм профилактик чараларда да иммунизациянең мөһимлегенә юнәлтергә тиеш. Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы мәҗбүри рәвештә үлем чирләреннән балаларны вакцинацияләү үткәрелсен өчен гаиләләргә мөрәҗәгать итә.
Ел саен дөньяда бума ютәл, столбняк, дифтерит, кызылча, кызамык һәм дуңгыз авыруы үлемнең 2 дән 3 миллионга кадәр очрагы теркәлә. Бер нәрсә сөендерә - вакцина белән тәэмин ителгән кешеләр статистикасы ел саен арта. Соңгы чиратта бу Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасының интенсив эше һәм куркыныч вирусларга каршы торуның мөһимлеген хәтерләтүче иммунизация атналыгы аркасында килеп чыга. Ел саен дөньяда югарыда санап үтелгән авырулардан якынча 100 миллион бала прививка ясый. 2000 елдан башлап, 16 ел дәвамында инфекциядән үлүчеләр 84%ка кимеде.
Зур булмаган уңышларга карамастан, алар белән генә тукталып калырга кирәкми, әлегә кадәр бөтен дөньяда 20 миллион бала вакцина белән тәэмин ителмәгән. Якынча якланмаган балаларның 70 проценты Гыйракта, Пакыстанда, Һиндстанда, Индонезиядә, Әфганстанда һәм башка җирле илләрдә яши. Исәпләүләргә караганда, вакциналауның тиешле дәрәҗәсе булмау сәбәпле, 5 яшькә кадәрге 1,7 миллион бала үлгән. 2013 ел торышына карап, һәр бишенче бала вакцина ясамаган, ә күкрәк яшендәге балалар арасында 21,8 миллион бала куркыныч йогышлы авырулардан табигый сакланмаган. Хәл ителмәгән проблеманың сәбәбе булып вакциналар белән адреслы тәэмин итү булмау, медицина хезмәтенә керү мөмкинлеге булмау һәм финанс ярдәме аз булу кала.
Киләчәктә киң таралган һәм күптән өйрәнелгән авырулар белән чирләүне булдырмас өчен, Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы Иммунлаштыру атналыгы кысаларында агарту чаралары үткәрергә тәкъдим итә. Моннан тыш, бу чорда төрле яшьтәге гражданнарга вакцинация активлаша. Бөтендөнья сәламәтлек саклау оешмасы төрле илләрнең медикларын һәм активистларын тәҗрибә һәм булган мәгълүмат белән уртаклашырга чакыра. Планетаның төрле төбәкләрендә инфекцияләр кабынуын булдырмас өчен, халыкның иммунизация дәрәҗәсен бары тик уртак эш кенә күтәрергә мөмкинлек бирәчәк. Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, ел саен иммунизация атнасына билгеле бер тема багышлана.
Ни өчен иммунизация мөһим
Бары тик турыдан-туры иммунизация генә җәмгыятьнең тотрыклы үсеше максатына ирешергә мөмкинлек бирәчәк. Бу хәерчелек дәрәҗәсен киметергә һәм халыкның медицина хезмәтләрен колачлау дәрәҗәсен күтәрергә мөмкинлек бирәчәк. Планлы вакцинациядән башлап, медицина хезмәткәренең бала белән беренче көннәреннән үк элемтәсе урнаштырыла.
Бу нәниләргә сәламәт булып үсәргә һәм сәламәтлеге авырсынмыйча картайганчы яшәргә ярдәм итә.
Экспертлар иммунизацияне сәламәтлек саклау өлкәсендәге мөһим бурычларга ирешүнең төп ысулы дип атыйлар. Шул рәвешле, кешелек вируслы гепатит белән көрәшергә, шулай ук микроблар белән көрәшүче препаратларга тотрыклылыкны киметергә сәләтле. Моннан тыш, вакцинация нәтиҗәсендә яшүсмерләрнең сәламәтлек дәрәҗәсе сизелерлек арта. Бала тапканнан соң яралгының исән калу ихтималы арта, яңа туган балаларны тәрбияләү гадиләштерелә.
Сәламәт коллектив иммунитет (КИ) - ул мифмы яки чынбарлыкмы?
Коллектив иммунитет зур популяция дәрәҗәсендә вәзгыятьне тәшкил итә, анда халыкның зур өлеше иммунитетка ия (прививка нәтиҗәсендә яки авырудан соң). Шул рәвешле, инфекция тапшыру чылбыры өзелә һәм кузгатучының таралу дәрәҗәсе кими. Яхшы КИ ярдәмендә кузгаткычны тапшыруның төп юлларын нейтральләштерү гарантияләнә. Сүз табигый юл белән кешедән кешегә күчә торган авырулар турында бара.
Берничә киң таралган, ләкин КИ га карата дөрес булмаган караш нокталары бар:
- Һәрбер вакцин коллектив иммунитетны тәэмин итә.
Әгәр авыруны төп таратучы кеше булса гына, КИны гомуми вакцинация ярдәмендә тәэмин итәргә мөмкин. Котырынудан прививка булган очракта, талпан энцефалитын конкрет кешенең куркынычсызлыгын гына гарантияләргә мөмкин.
- Коллектив иммунитет массакүләм вакцинация вакытында гына мөмкин.
Вакцинация КИ ны тәэмин итә торган бердәнбер ысул түгел. Шулай ук моңа массакүләм йогышлы авырулар да китерә. Сүз инфекция иҗтимагый иммунитет формалаштыруга сәләтле очраклар турында бара.
Вакцинация халыкны тәэмин итү өчен бердәнбер ысул түгел. Шулай ук массакүләм йогышлы авырулар моңа китерә. Сүз инфекция җәмәгать иммунитетын формалаштырырга сәләтле очраклар турында бара.
- Күмәк иммунитет төшенчәсе - прививкаларны акларга тиешле миф.
Табигый иммунитет алган кешеләр социумда никадәр күбрәк булса (артык авырганнар яки җайлашканнар), авыруның яңа очракларын теркәү ихтималы шулкадәр түбәнрәк. Әкренләп иммун кешеләренең саны кими, чөнки прививкалар аша узмаган яңа балалар туа. Төбәккә шулай ук талымсыз гражданнар да килергә мөмкин. Шулай ук акрынлап иммунитетның ныклыгы кими бара. Вакцина белән даими профилактикалау йогышлы авыруларны күпләп тарату ихтыяҗыннан башка КИ формалаштырырга мөмкинлек бирә.
- Күмәк иммунитет булдыру турында нигә кайгыртырга? Һәркем үз балаларының тормышы өчен җаваплы. Кем кирәк дип саный, прививка ясатсын.
КИ ясалма формалашуы ярдәмендә ниндидер сәбәп аркасында прививка ясамаган гражданнарны якларга мөмкин. Шулай итеп, җәмгыять сәламәтлеге белән проблемалары булган кечкенә балаларны, өлкәннәрне һәм өлкәннәрне яклый. Соңгыларының вируслар һәм инфекцияләр белән көрәшү сәләте кими, шуңа күрә гади чирләр дә авыр формада уза. Баланың куркынычсызлыгын тәэмин итү хәзер гаилә кулында һәм аның иммун катламы дәрәҗәсендә. Еш кына сабыйларны аларның апалары һәм абыйлары, шулай ук олы туганнары йоктыра. Кызганычка каршы, еш кына ата-аналарның компетентлы булмаган якын килүе кайгылы нәтиҗәләргә китерә.
Европа иммунизация атналыгы 26 апрель - 2 май 2021 ел